Het D&I draagvlakmodel

Drie weken geleden begonnen we met het delen van de observatie: veel organisaties willen inclusiever worden, maar het lukt gewoon niet. Nu, na het verkennen van verankering, toepassing en meten, is het tijd om te laten zien hoe je je slaagkans op een effectief D&I beleid (en praktijk!) kunt vergroten.

Het probleem met puzzelstukjes

Stel je voor: je krijgt een doos met puzzelstukjes. Geen plaatje op de doos, geen handleiding. Je begint vol goede moed, maar na een tijdje geef je op. Te complex, te veel losse delen, geen idee hoe het moet worden.

Zo voelt D&I voor veel organisaties. Een training hier, een ambassadeur daar, een onderzoek ergens anders. Allemaal waardevol, maar hoe past het in elkaar?

Het draagvlakmodel is het plaatje op de doos. Het laat zien hoe verankering, toepassing en meten samen één geheel vormen. Geen losse projecten meer, maar een samenhangend systeem.

Het Draagvlakmodel

Verankering creëert de randvoorwaarden: eigenaarschap bij leiderschap, betrokkenheid van medewerkers, en structurele middelen. Zonder deze basis blijft D&I een project naast de dagelijkse operatie.

Toepassing vertaalt ambities naar gedrag: concrete tools, vaardigheden en routines die teams helpen inclusiever te werken.  En dat op het juiste moment voor de juiste groep.

Meten & bijsturen maakt voortgang zichtbaar en geeft richting: data over wat werkt, feedback van medewerkers, en systematische evaluatie. Zonder meten navigeer je op aannames.

De inclusiebus

Verankering is het moment dat je als organisatie besluit: We gaan ergens heen, samen, en dit is waarom het belangrijk is. Je kiest een stevig voertuig, zorgt voor een chauffeur (leiderschap), tankt brandstof (middelen & mandaat), en iedereen stapt bewust in.

Toepassing is wat er onderweg gebeurt: Je leert de tools gebruiken: de navigatie, het schakelen, het bijsturen. Sommige tools koop je kant-en-klaar, andere ontwikkel je zelf onderweg. Soms leert iemand een slimmere route of bedenkt een nieuwe handeling of actie (en deelt dat met de rest). Op een gegeven moment kent iedereen z’n rol. Iemand helpt bij het instappen, een ander leest de kaart mee, weer een ander stelt voor om even te pauzeren. De bus begint op routine te draaien en het voelt als vooruitgang.

Meten & bijsturen zijn de checks onderweg. Je kijkt niet alleen of de bus nog rijdt, maar ook:

• Zitten we nog op de juiste route?
• Doen de tools nog wat ze moeten doen?
• Wat merken de reizigers onderweg?
• En bij een hele hele lang reis, plan je van tevoren de APK zelfs in.

Hoe de drie pijlers elkaar versterken

Het mooie is: zodra je de samenhang ziet, wordt alles logischer.

• Verankering zonder toepassing is als een bus zonder chauffeur. Iedereen zit erin, het ziet er goed uit, maar je komt niet vooruit.
• Toepassing zonder meten is als rijden zonder dashboard. Je hebt het idee dat je onderweg bent, maar je weet niet hoe hard, in welke richting en of je voldoende brandstof hebt.
• Meten zonder verankering is als een APK-keuring van een bus zonder bestemming. Je weet wat er technisch mis is, maar niemand weet waarom we überhaupt rijden of waarheen.

Maar als alle drie er zijn, ontstaat er iets bijzonders: De bus rijdt soepel. Mensen nemen verantwoordelijkheid, passen tools aan, en nemen nieuwe reizigers mee. Diversiteit en inclusie worden geen project meer, maar een manier van reizen.

Waar begin je morgen?

Wachten op het perfecte moment werkt niet. Hier zijn concrete stappen per pijler:

Verankering versterken:

• Klein beginnen: Agendeer D&I structureel in bestaande overleggen.
• Eigenaarschap spreiden: Creëer een kleine groep enthousiastelingen of geïnteresseerden die de kartrekkers worden. Sta je met je organisatie al wat verder? Dan kan het juist nuttig zijn om hen op te leiden om effectiever en sneller concrete resultaten te behalen (dmv bijvoorbeeld een D&I ambassadeurstraject).
• Budget slim gebruiken: Probeer een speciaal D&I budget te claimen. Lukt dat niet? Integreer D&I dan in bestaande potjes en budgetten.

Toepassing verbeteren:

• Tools samen maken: Laat teams hun eigen inclusie-uitdagingen benoemen en oplossingen bedenken. Wat zij maken, gebruiken ze ook.
• Start met een praktische training en begin hier met het leiderschap.

Meten & bijsturen opstarten:

• Gebruik wat je hebt: Check bestaande medewerkersonderzoeken op inclusie-indicatoren. Die data ligt er vaak al. Zo niet, gaat dat regelen 🙂
• Vraag door: “Voel je je welkom?” is te abstract. “Durf je een afwijkende mening te geven in vergaderingen?” geeft inzicht.

Het belangrijkste: kies één ding en begin. Een kleine stap die je echt zet, is waardevoller dan een groot plan in de la.

De draagvlakscan als startpunt

Nu de vraag: waar staat jouw organisatie precies?

Misschien herken je al wat positieve signalen zoals collega’s die uit zichzelf inclusie agenderen, teams die eigen oplossingen bedenken. Of juist waarschuwingssignalen zoals initiatieven die stilvallen of het gevoel dat je de kar alleen trekt.

Om je te helpen hebben we de draagvlakscan ontwikkeld. Deze tool bevat 26 gerichte vragen, verdeeld over de drie pijlers. In 10 minuten krijg je:

• Inzicht in je huidige D&I-draagvlak
• Identificatie van risico’s en kansen
• Mogelijkheid voor een gratis adviesgesprek gericht op jouw situatie en score

Belangrijker nog: het creëert gemeenschappelijke taal. In plaats van abstracte discussies over D&I kunnen teams concreet praten over verankering, toepassing en meting. Dat maakt het gesprek makkelijker én productiever.

Conclusie

D&I als systeem benaderen vraagt om een andere mindset. Het vraagt om geduld: systemische verandering kost tijd. Het vraagt om precisie: algemene oplossingen werken zelden. En het vraagt om doorzettingsvermogen: weerstand en terugval horen erbij.

Maar de organisaties die deze keuze maken, zien wel blijvend resultaat. Niet omdat ze harder werken aan D&I, maar omdat ze slimmer werken. Met het systeem mee, in plaats van ertegen.

Het draagvlakmodel biedt hiervoor een beproefd kader en begrijpbare taal voor je organisatie. Geen wondermiddel, maar een kompas voor organisaties die D&I serieus nemen.